ეროვნული ეკონომიკის სამინისტროს მონაცემებით, ყაზახეთის ვაჭრობის მოცულობამ 2022 წელს დაამყარა ყველა დროის რეკორდი – 134,4 მილიარდი აშშ დოლარი, რაც გადააჭარბა 2019 წლის 97,8 მილიარდ დოლარს.
ყაზახეთის სავაჭრო მოცულობამ 2022 წელს მიაღწია ყველა დროის მაქსიმუმს 134,4 მილიარდ დოლარს, რაც გადააჭარბა ეპიდემიამდელ დონეს.
2020 წელს, რიგი მიზეზების გამო, ყაზახეთის საგარეო ვაჭრობა 11,5%-ით შემცირდა.
ნავთობისა და ლითონების მზარდი ტენდენცია 2022 წელს ექსპორტში შეიმჩნევა, თუმცა ექსპერტები ამბობენ, რომ ექსპორტმა მაქსიმუმს ვერ მიაღწია.Kazinform-თან ინტერვიუში ყაზახეთის ეკონომიკის ინსტიტუტის ექსპერტმა ერნარ სერიკმა განაცხადა, რომ გასულ წელს საქონლისა და ლითონების ფასების ზრდა იყო ზრდის მთავარი მიზეზი.
იმპორტის მხრივ, მიუხედავად შედარებით ნელი ზრდის ტემპისა, ყაზახეთის იმპორტმა პირველად 50 მილიარდ დოლარს გადააჭარბა და 2013 წელს დამყარებული 49,8 მილიარდი დოლარის რეკორდი მოხსნა.
ერნარ სერიკმა იმპორტის ზრდა 2022 წელს დაუკავშირა მაღალ გლობალურ ინფლაციას საქონლის ფასების ზრდის, ეპიდემიასთან დაკავშირებული შეზღუდვების და ყაზახეთში საინვესტიციო პროექტების განხორციელების და მისი საჭიროებების დასაკმაყოფილებლად საინვესტიციო საქონლის შესყიდვის გამო.
ქვეყნის ექსპორტიორთა სამეულში ლიდერობს ატირაუს ოლქი, სადაც დედაქალაქი ასტანა მეორე ადგილზეა 10,6%-ით, ხოლო დასავლეთ ყაზახეთის ოლქი მესამე ადგილზე 9,2%-ით.
რეგიონულ კონტექსტში, ატირაუს რეგიონი ლიდერობს ქვეყნის საერთაშორისო ვაჭრობაში 25%-ით (33,8 მილიარდი დოლარი), შემდეგ მოდის ალმათი 21%-ით (27,6 მილიარდი დოლარი) და ასტანა 11%-ით (14,6 მილიარდი დოლარი).
ყაზახეთის მთავარი სავაჭრო პარტნიორები
სერიკმა თქვა, რომ 2022 წლიდან ქვეყნის სავაჭრო ნაკადები თანდათან შეიცვალა, ჩინეთის იმპორტი თითქმის ემთხვევა რუსეთისას.
„რუსეთზე დაწესებულმა უპრეცედენტო სანქციებმა გავლენა მოახდინა.მისი იმპორტი 13 პროცენტით შემცირდა 2022 წლის მეოთხე კვარტალში, ხოლო ჩინეთის იმპორტი იმავე პერიოდში 54 პროცენტით გაიზარდა.ექსპორტის მხრივ, ჩვენ ვხედავთ, რომ ბევრი ექსპორტიორი ეძებს ახალ ბაზრებს ან ახალ ლოგისტიკურ მარშრუტებს, რომლებიც თავიდან აიცილებენ რუსეთის ტერიტორიას, რაც ექნება გრძელვადიან ეფექტს“, - თქვა მან.
გასული წლის ბოლოს ყაზახეთის ექსპორტზე პირველ ადგილზე იტალია (13,9 მილიარდი დოლარი) იყო, შემდეგ მოდის ჩინეთი (13,2 მილიარდი დოლარი).ყაზახეთის საქონლისა და მომსახურების ძირითადი საექსპორტო მიმართულებები იყო რუსეთი ($8,8 მილიარდი), ნიდერლანდები ($5,48 მილიარდი) და თურქეთი ($4,75 მილიარდი).
სერიკმა დასძინა, რომ ყაზახეთმა უფრო მეტი ვაჭრობა დაიწყო თურქულ სახელმწიფოთა ორგანიზაციასთან, რომელშიც შედის აზერბაიჯანი, ყირგიზეთის რესპუბლიკა, თურქეთი და უზბეკეთი, რომელთა წილი ქვეყნის სავაჭრო მოცულობაში 10%-ს აღემატება.
ევროკავშირის ქვეყნებთან ვაჭრობა ასევე ყველაზე დიდია ბოლო წლებში და აგრძელებს ზრდას წელს.ყაზახეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილის რომან ვასილენკოს განცხადებით, ევროკავშირს ყაზახეთის საგარეო ვაჭრობის დაახლოებით 30% უკავია და ვაჭრობის მოცულობა 2022 წელს 40 მილიარდ დოლარს გადააჭარბებს.
ევროკავშირი-ყაზახეთის თანამშრომლობა ეფუძნება გაძლიერებულ პარტნიორობასა და თანამშრომლობის შეთანხმებას, რომელიც სრულ ძალაში შედის 2020 წლის მარტში და მოიცავს თანამშრომლობის 29 სფეროს, მათ შორის ეკონომიკას, ვაჭრობასა და ინვესტიციებს, განათლებასა და კვლევას, სამოქალაქო საზოგადოებას და ადამიანის უფლებებს.
„გასულ წელს ჩვენი ქვეყანა თანამშრომლობდა ახალ სფეროებში, როგორიცაა იშვიათი დედამიწის ლითონები, მწვანე წყალბადი, ბატარეები, სატრანსპორტო და ლოგისტიკური პოტენციალის განვითარება და საქონლის მიწოდების ჯაჭვების დივერსიფიკაცია“, - თქვა ვასილენკომ.
ერთ-ერთი ასეთი სამრეწველო პროექტი ევროპელ პარტნიორებთან არის 3,2-4,2 მილიარდი აშშ დოლარის შეთანხმება შვედურ-გერმანულ კომპანია Svevind-თან ქარისა და მზის ელექტროსადგურების აშენებაზე დასავლეთ ყაზახეთში, რომელიც მოსალოდნელია 2030 წლიდან 3 მილიონი ტონა მწვანე წყალბადის წარმოებას. - პროდუქტზე ევროკავშირის მოთხოვნის 5%.
ყაზახეთის ვაჭრობა ევრაზიის ეკონომიკური კავშირის (EAEU) ქვეყნებთან 2022 წელს 28,3 მილიარდ დოლარს აღწევს. საქონლის ექსპორტი 24,3%-ით იზრდება 97 მილიარდ დოლარამდე, იმპორტი კი 18,6 მილიარდ დოლარს აღწევს.
ევრაზიის ეკონომიკურ კავშირში ქვეყნის მთლიანი საგარეო ვაჭრობის 92,3% რუსეთს უკავია, შემდეგ მოდის ყირგიზეთის რესპუბლიკა – 4%, ბელორუსია – 3,6%, სომხეთი – 0,1%.
გამოქვეყნების დრო: აპრ-11-2023