ეროვნული ეკონომიკის სამინისტროს თანახმად, ყაზახეთის ვაჭრობის მოცულობამ 2022 წელს დაარღვია ყველა დროის რეკორდი-134.4 მილიარდი აშშ დოლარი, რაც აღემატება 2019 წლის დონეს 97.8 მილიარდ აშშ დოლარს.
ყაზახეთის სავაჭრო მოცულობამ 2022 წელს მიაღწია ყველა დროის 134,4 მილიარდ აშშ დოლარს, რაც აღემატებოდა წინამორბედს.
2020 წელს, მრავალი მიზეზის გამო, ყაზახეთის საგარეო ვაჭრობა 11,5%-ით შემცირდა.
ნავთობისა და ლითონების მზარდი ტენდენცია აშკარაა 2022 წელს ექსპორტში. თუმცა, ექსპერტები აცხადებენ, რომ ექსპორტმა მაქსიმუმამდე ვერ მიაღწია. Kazinform– სთან ინტერვიუში, ყაზახეთის ეკონომიკის ინსტიტუტის ექსპერტმა ერნარ სერიიკმა თქვა, რომ საქონლისა და ლითონების ფასების ზრდა შარშან ზრდის მთავარი მიზეზი იყო.
იმპორტის მხრივ, მიუხედავად შედარებით ნელი ზრდის ტემპისა, ყაზახეთის იმპორტმა პირველად გადააჭარბა 50 მილიარდ აშშ დოლარს, 2013 წელს 49,8 მილიარდი დოლარის რეკორდი დაარღვია.
ერნარ სერიკმა 2022 წელს იმპორტის ზრდა დააკავშირა მაღალ გლობალურ ინფლაციასთან, სასაქონლო ფასების, ეპიდემიასთან დაკავშირებული შეზღუდვების და ყაზახეთში საინვესტიციო პროექტების განხორციელების გამო და საინვესტიციო საქონლის შეძენა მისი საჭიროებების დასაკმაყოფილებლად.
ქვეყნის სამეულში ექსპორტიორთა შორის, Atyrau Oblast- ის ხელმძღვანელობს, დედაქალაქ ასტანა მეორე ადგილზეა 10.6% -ით, ხოლო დასავლეთ ყაზახეთის ოლქით მესამე ადგილზე 9.2% -ით.
რეგიონულ კონტექსტში, ატირაოს რეგიონი ხელმძღვანელობს ქვეყნის საერთაშორისო ვაჭრობას 25% (33.8 მილიარდი აშშ დოლარი) წილით, რასაც მოჰყვება ალმატი 21% (27.6 მილიარდი დოლარი) და ასტანა 11% (14.6 მილიარდი დოლარი).
ყაზახეთის მთავარი სავაჭრო პარტნიორები
სერიკმა თქვა, რომ 2022 წლიდან მოყოლებული, ქვეყნის სავაჭრო ნაკადები თანდათანობით შეიცვალა, ჩინეთის იმპორტი თითქმის შეესაბამება რუსეთის.
”რუსეთზე დაწესებულმა უპრეცედენტო სანქციებმა გავლენა მოახდინა. მისი იმპორტი 2022 წლის მეოთხე კვარტალში 13 პროცენტით დაეცა, ხოლო ჩინეთის იმპორტი ამავე პერიოდში 54 პროცენტით გაიზარდა. ექსპორტის მხრივ, ჩვენ ვხედავთ, რომ მრავალი ექსპორტიორი ეძებს ახალ ბაზრებს ან ახალ ლოგისტიკურ მარშრუტებს, რომლებიც თავიდან აიცილებენ რუსეთის ტერიტორიას,”-თქვა მან.
გასული წლის ბოლოს, იტალიამ (13.9 მილიარდი აშშ დოლარი) დაასრულა ყაზახეთის ექსპორტი, რასაც მოჰყვა ჩინეთი (13.2 მილიარდი დოლარი). ყაზახეთის ძირითადი საექსპორტო მიმართულებები საქონლისა და მომსახურებისთვის იყო რუსეთი (8,8 მილიარდი დოლარი), ნიდერლანდები (5.48 მილიარდი დოლარი) და თურქეთი (4.75 მილიარდი დოლარი).
სერიკმა დასძინა, რომ ყაზახეთმა უფრო მეტი ვაჭრობა დაიწყო თურქული სახელმწიფოების ორგანიზაციასთან, რომელშიც შედის აზერბაიჯანი, ყირგიზეთის რესპუბლიკა, თურქეთი და უზბეკეთი, რომლის წილი ქვეყნის სავაჭრო მოცულობაში აღემატება 10%-ს.
ევროკავშირის ქვეყნებთან ვაჭრობა ასევე უდიდესია ბოლო წლებში და წელს აგრძელებს ზრდას. ყაზახეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილის რომან ვასილენკოს თქმით, ევროკავშირი ყაზახეთის საგარეო ვაჭრობის დაახლოებით 30% -ს შეადგენს და ვაჭრობის მოცულობა 2022 წელს 40 მილიარდ დოლარს გადააჭარბებს.
ევროკავშირის ყაზახეთის თანამშრომლობა ემყარება გაძლიერებულ პარტნიორობასა და თანამშრომლობის ხელშეკრულებას, რომელიც სრულად მოქმედებს 2020 წლის მარტში და მოიცავს თანამშრომლობის 29 სფეროს, მათ შორის ეკონომიკას, ვაჭრობასა და ინვესტიციებს, განათლებას და კვლევებს, სამოქალაქო საზოგადოებას და ადამიანის უფლებებს.
”გასულ წელს, ჩვენი ქვეყანა თანამშრომლობდა ახალ სფეროებში, როგორიცაა იშვიათი დედამიწის ლითონები, მწვანე წყალბადი, ბატარეები, ტრანსპორტის შემუშავება და ლოჯისტიკური პოტენციალი და სასაქონლო მიწოდების ქსელების დივერსიფიკაცია”, - თქვა ვასილენკომ.
ევროპელ პარტნიორებთან ერთ-ერთი ასეთი სამრეწველო პროექტია 3,2-4.2 მილიარდი აშშ დოლარი ხელშეკრულება შვედურ-გერმანულ კომპანიასთან SVEVIND– სთან, რათა ააშენოს ქარის და მზის ელექტროსადგურები დასავლეთ ყაზახეთში, რომელიც სავარაუდოდ 2030 წლიდან იწყება 3 მილიონი ტონა მწვანე წყალბადისგან, რაც შედის ევროკავშირის მოთხოვნის 1-5% -ს.
ყაზახეთის ვაჭრობა ევრაზიის ეკონომიკური კავშირის ქვეყნებთან (EAEU) 2022 წელს 28.3 მილიარდ აშშ დოლარს აღწევს. საქონლის ექსპორტი 24.3% -ით იზრდება 97 მილიარდ აშშ დოლარამდე, ხოლო იმპორტი 18,6 მილიარდ დოლარს აღწევს.
რუსეთი ქვეყნის მთლიანი საგარეო ვაჭრობის 92.3%-ს შეადგენს ევრაზიის ეკონომიკურ კავშირში, რასაც მოჰყვება ყირგიზეთის რესპუბლიკა -4%, ბელორუსი -3.6%, სომხეთი --0.1%.
პოსტის დრო: APR-11-2023