ეროვნული ეკონომიკის სამინისტროს მონაცემებით, ყაზახეთის სავაჭრო მოცულობამ 2022 წელს ყველა დროის რეკორდი მოხსნა - 134.4 მილიარდი დოლარი, რაც 2019 წლის 97.8 მილიარდ დოლარს შეადგენს.
ყაზახეთის სავაჭრო მოცულობამ 2022 წელს რეკორდულ მაჩვენებელს, 134.4 მილიარდ დოლარს მიაღწია, რაც ეპიდემიამდელ მაჩვენებელს აღემატება.
2020 წელს, რიგი მიზეზების გამო, ყაზახეთის საგარეო ვაჭრობა 11.5%-ით შემცირდა.
ნავთობისა და ლითონების ზრდის ტენდენცია 2022 წელს ექსპორტში აშკარაა. თუმცა, ექსპერტები ამბობენ, რომ ექსპორტმა მაქსიმუმს ვერ მიაღწია. „კაზინფორმთან“ ინტერვიუში ყაზახეთის ეკონომიკის ინსტიტუტის ექსპერტმა ერნარ სერიკმა განაცხადა, რომ გასულ წელს ზრდის მთავარი მიზეზი სასაქონლო და ლითონების ფასების ზრდა იყო.
იმპორტის მხრივ, შედარებით ნელი ზრდის ტემპის მიუხედავად, ყაზახეთის იმპორტმა პირველად გადააჭარბა 50 მილიარდ დოლარს, რითაც მოხსნა 2013 წელს დამყარებული 49.8 მილიარდი დოლარის რეკორდი.
ერნარ სერიკმა 2022 წელს იმპორტის ზრდა დაუკავშირა მაღალ გლობალურ ინფლაციას, რაც გამოწვეულია სასაქონლო ფასების ზრდით, ეპიდემიასთან დაკავშირებული შეზღუდვებით და ყაზახეთში საინვესტიციო პროექტების განხორციელებით და საინვესტიციო საქონლის შეძენით მისი საჭიროებების დასაკმაყოფილებლად.
ქვეყნის სამ უმსხვილეს ექსპორტიორს შორის ატირაუს ოლქი ლიდერობს, მეორე ადგილზეა დედაქალაქი ასტანა 10.6%-ით, ხოლო მესამეზე დასავლეთ ყაზახეთის ოლქი 9.2%-ით.
რეგიონულ კონტექსტში, ქვეყნის საერთაშორისო ვაჭრობაში ატირაუს რეგიონი ლიდერობს 25%-იანი (33.8 მილიარდი აშშ დოლარი) წილით, შემდეგ მოდის ალმატი 21%-ით (27.6 მილიარდი აშშ დოლარი) და ასტანა 11%-ით (14.6 მილიარდი აშშ დოლარი).
ყაზახეთის მთავარი სავაჭრო პარტნიორები
სერიკის თქმით, 2022 წლიდან ქვეყნის სავაჭრო ნაკადები თანდათან შეიცვალა და ჩინეთის იმპორტი თითქმის რუსეთისას უტოლდება.
„რუსეთის წინააღმდეგ დაწესებულმა უპრეცედენტო სანქციებმა გავლენა მოახდინა. მისი იმპორტი 2022 წლის მეოთხე კვარტალში 13 პროცენტით შემცირდა, ხოლო ჩინური იმპორტი იმავე პერიოდში 54 პროცენტით გაიზარდა. ექსპორტის მხრივ, ჩვენ ვხედავთ, რომ ბევრი ექსპორტიორი ეძებს ახალ ბაზრებს ან ახალ ლოგისტიკურ მარშრუტებს, რომლებიც რუსეთის ტერიტორიას გვერდს უვლიან, რასაც გრძელვადიანი შედეგები მოჰყვება“, - თქვა მან.
გასული წლის ბოლოს, ყაზახეთის ექსპორტში იტალიამ (13.9 მილიარდი დოლარი) ლიდერობდა, შემდეგ მოდიოდა ჩინეთი (13.2 მილიარდი დოლარი). ყაზახეთის საქონლისა და მომსახურების ექსპორტის ძირითადი მიმართულებები იყო რუსეთი (8.8 მილიარდი დოლარი), ნიდერლანდები (5.48 მილიარდი დოლარი) და თურქეთი (4.75 მილიარდი დოლარი).
სერიკმა დასძინა, რომ ყაზახეთმა უფრო მეტი ვაჭრობა დაიწყო თურქულ სახელმწიფოთა ორგანიზაციასთან, რომელშიც შედიან აზერბაიჯანი, ყირგიზეთის რესპუბლიკა, თურქეთი და უზბეკეთი, რომელთა წილი ქვეყნის სავაჭრო მოცულობაში 10%-ს აჭარბებს.
ევროკავშირის ქვეყნებთან ვაჭრობა ბოლო წლებში ყველაზე დიდია და წელსაც აგრძელებს ზრდას. ყაზახეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილის, რომან ვასილენკოს თქმით, ევროკავშირი ყაზახეთის საგარეო ვაჭრობის დაახლოებით 30%-ს შეადგენს და ვაჭრობის მოცულობა 2022 წელს 40 მილიარდ დოლარს გადააჭარბებს.
ევროკავშირსა და ყაზახეთს შორის თანამშრომლობა ეფუძნება გაძლიერებული პარტნიორობისა და თანამშრომლობის შეთანხმებას, რომელიც სრულად ამოქმედდება 2020 წლის მარტში და მოიცავს თანამშრომლობის 29 სფეროს, მათ შორის ეკონომიკას, ვაჭრობასა და ინვესტიციებს, განათლებასა და კვლევას, სამოქალაქო საზოგადოებასა და ადამიანის უფლებებს.
„გასულ წელს ჩვენმა ქვეყანამ ითანამშრომლა ისეთ ახალ სფეროებში, როგორიცაა იშვიათი მიწების ლითონები, მწვანე წყალბადი, ელემენტები, ტრანსპორტისა და ლოჯისტიკის პოტენციალის განვითარება და სასაქონლო მიწოდების ჯაჭვების დივერსიფიკაცია“, - განაცხადა ვასილენკომ.
ევროპელ პარტნიორებთან ერთად ერთ-ერთი ასეთი სამრეწველო პროექტია შვედურ-გერმანულ კომპანია „სვევინდთან“ 3.2-4.2 მილიარდი დოლარის ღირებულების შეთანხმება დასავლეთ ყაზახეთში ქარისა და მზის ელექტროსადგურების მშენებლობის შესახებ, რომელიც, სავარაუდოდ, 2030 წლიდან 3 მილიონ ტონა მწვანე წყალბადს გამოიმუშავებს, რაც ამ პროდუქტზე ევროკავშირის მოთხოვნის 1-5%-ს დააკმაყოფილებს.
ყაზახეთის ვაჭრობა ევრაზიის ეკონომიკური კავშირის (EAEC) ქვეყნებთან 2022 წელს 28.3 მილიარდ დოლარს აღწევს. საქონლის ექსპორტი 24.3%-ით იზრდება და 97 მილიარდ დოლარს შეადგენს, ხოლო იმპორტი 18.6 მილიარდ დოლარს აღწევს.
ევრაზიის ეკონომიკურ კავშირში ქვეყნის მთლიანი საგარეო ვაჭრობის 92.3% რუსეთზე მოდის, შემდეგ მოდის ყირგიზეთის რესპუბლიკა - 4%, ბელარუსი - 3.6% და სომხეთი - -0.1%.
გამოქვეყნების დრო: 2023 წლის 11 აპრილი